Mẹ Chuẩn Bị Mang Thai Cần Làm Những Gì?

Mang thai là một hành trình thiêng liêng và đầy cảm xúc, nhưng cũng đi kèm với nhiều thay đổi và thách thức. Để có một thai kỳ khỏe mạnh và hạnh phúc, việc chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi mang thai là vô cùng quan trọng. 

Khám Sức Khỏe Trước Khi Mang Thai

Cả nam giới và nữ giới đều cần khám sức khỏe trước khi mang thai. Điều này đặc biệt quan trọng để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh và sinh ra những em bé khỏe mạnh, thông minh.

-  Xét nghiệm nhóm máu để kiểm tra nhóm máu ABO, hệ Rh của vợ chồng. Nếu người mẹ mang nhóm máu Rh- lấy chồng Rh+ thì khi mang thai cần dự phòng sớm để đảm bảo sức khỏe cho em bé.

-  Xét nghiệm máu cũng giúp tìm ra một số bệnh lây truyền qua đường tình dục như viêm gan B, rubella, thủy đậu và một số bệnh khác có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, sức khỏe của bạn và thai nhi. Việc phát hiện và điều trị bệnh sớm sẽ làm tăng khả năng thụ thai, hạn chế biến chứng trong quá trình mang thai và dị tật thai nhi.

-  Bạn cần kiểm tra một số bệnh lý nền như hen suyễn, đái tháo đường, tim mạch, tăng huyết áp, trầm cảm, tuyến giáp… để được điều trị, kiểm soát và thay đổi lối sống phù hợp. Hãy hỏi bác sĩ về các loại thuốc bạn đang uống có ảnh hưởng như thế nào đến thai kỳ và có phương pháp nào thay thế hay không.

-  Kiểm tra khả năng sinh sản giúp bạn hiểu rõ về cơ thể của mình, từ đó tránh được các áp lực trong quá trình cố gắng có thai. Nếu có vấn đề nào đó khiến bạn khó có thai thì việc can thiệp y học sớm sẽ giúp nâng cao khả năng thụ thai.

-  Nếu bạn bị các vấn đề về sức khỏe răng miệng như sâu răng, viêm nha chu, viêm nướu… thì nên đi khám trước thai kỳ.

-  Khám sức khỏe tiền sản cũng bao gồm đánh giá yếu tố và bệnh tật di truyền, nhất là khi gia đình bạn có người bị bệnh di truyền hoặc đứa con trước đó bị dị tật bẩm sinh.

Tiêm Vắc Xin Đầy Đủ

Đa phần các loại vắc xin không thể tiêm trong thai kỳ mà phải tiêm trước đó. Việc tiêm vắc xin rất quan trọng vì nếu bạn bị nhiễm một trong các bệnh lây truyền thì bạn và em bé đều có nguy cơ cao (thai kỳ nguy cơ cao). Dưới đây là những bệnh được khuyến nghị tiêm phòng trước khi mang thai:

- Viêm gan B cần tiêm trước 07 tháng.

- Sởi - Quai bị - Rubella cần tiêm phòng trước ít nhất 03 tháng.

- Thủy đậu cần tiêm trước ít nhất 03 tháng nếu chưa từng bị thủy đậu trước đó.

- HPV cần tiêm 3 mũi trong 6 tháng và trước thai kỳ (nếu chưa tiêm phòng).

- Cúm cần tiêm trước 01 tháng.

 

Bổ Sung Chất Dinh Dưỡng

Cho dù chỉ số khối cơ thể của bạn bình thường, bạn vẫn có khả năng thiếu chất dinh dưỡng. Mang thai là một quá trình đòi hỏi cơ thể phải có sức khỏe tốt và dinh dưỡng đầy đủ.

Bạn cần có chế độ ăn uống cân bằng với trái cây, rau quả, protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt, sữa và chất béo lành mạnh để thúc đẩy hoạt động của hệ sinh sản. Ngoài ra, phụ nữ trước khi mang thai nên bổ sung các chất dinh dưỡng sau đây để có một thai kỳ khỏe mạnh:

- Axit folic (còn gọi là vitamin B9 hay folate) cần được bổ sung 400mcg mỗi ngày. Bạn có thể bổ sung axit folic bằng chế phẩm thuốc ít nhất 4 tuần trước khi có thai để ngăn ngừa dị tật thai do khiếm khuyết ống thần kinh. Ngoài ra, axit folic có nhiều trong rau lá xanh đậm, cam quýt và các loại đậu.

- Canxi nên được bổ sung mỗi ngày thông qua sữa ít béo, sữa chua, rau lá xanh đậm và đậu phụ.

- Sắt được bổ sung để đề phòng thiếu máu trong thời kỳ mang thai. Liều lượng sẽ phụ thuộc vào nhu cầu thực tế của cơ thể.

- Các loại vitamin nên được bổ sung dưới sự tư vấn của bác sĩ. Một số loại nếu bổ sung quá nhiều có thể gây hại cho thai nhi, chẳng hạn như thừa vitamin A có thể gây dị tật thai nhi.

Thay Đổi Lối Sống

1. Ăn uống lành mạnh:

-  Chế độ ăn cân bằng: Cung cấp đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, bao gồm tinh bột, protein, chất béo, vitamin và khoáng chất.

-  Tăng cường thực phẩm giàu dinh dưỡng:

    Rau xanh: Cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ giúp cải thiện hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón.

    Hoa quả: Cung cấp vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ phát triển thai nhi.

    Protein: Giúp xây dựng và sửa chữa mô, hỗ trợ phát triển thai nhi. Các nguồn protein tốt bao gồm thịt nạc, cá, trứng, sữa, đậu,...

    Chất béo lành mạnh: Cung cấp năng lượng, hỗ trợ hấp thu vitamin và tham gia vào quá trình phát triển não bộ của thai nhi. Các nguồn chất béo lành mạnh bao gồm quả bơ, dầu ô liu, các loại hạt,...

-  Hạn chế thực phẩm không tốt cho sức khỏe:

   Đồ chiên rán: Chứa nhiều dầu mỡ, cholesterol không tốt cho sức khỏe tim mạch và có thể gây tăng cân.

   Thức ăn nhanh: Chứa nhiều calo, chất béo bão hòa, muối và ít chất dinh dưỡng.

   Thức uống có cồn: Có thể gây hại cho thai nhi, ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ và các cơ quan khác.

2. Tập thể dục thường xuyên:

Tập thể dục từ trước khi mang thai có thể đem lại một số lợi ích trong quá trình mang thai như:

-  Tăng cường sức khỏe và sức chịu đựng;

-  Giảm sưng mắt cá chân;

-  Tinh thần tốt hơn trong và sau khi mang thai;

-  Cải thiện khung xương của cơ thể, đặc biệt là vùng chậu;

-  Kiểm soát cân nặng trong và sau khi mang thai;

-  Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ và tiền sản giật.

-  Nếu bạn vẫn đang tập thể dục mỗi ngày, điều đó rất tốt. Nếu không, hãy bắt đầu lịch trình tập luyện ngay hôm nay để có sức khỏe tốt hơn. Mỗi ngày, hãy dành ra 30 phút để tập thể dục nhịp điệu kết hợp với các bài tập luyện sức mạnh toàn thân. Cần lưu ý là không nên tập luyện quá sức.

3. Bỏ hút thuốc lá và hạn chế uống rượu bia:

 

-  Tác hại của hút thuốc lá:

    Gây hại cho thai nhi, có thể dẫn đến dị tật bẩm sinh, sinh non, sảy thai, thai chết lưu.

    Tăng nguy cơ ung thư cho mẹ và bé.

    Ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch và hệ hô hấp của mẹ.

-  Tác hại của rượu bia:

    Gây hại cho thai nhi, có thể dẫn đến hội chứng nhiễm rượu bào thai (FAS), ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và thể chất của bé.

    Tăng nguy cơ sinh non, sảy thai.

    Ảnh hưởng đến sức khỏe gan và tim mạch của mẹ.

Chuẩn Bị Tinh Thần

     Mang thai là một quá trình dài, có thể bạn phải đối mặt với rất nhiều vấn đề như sức khỏe của em bé, ốm nghén, chế độ ăn uống, thay đổi trong cảm  xúc, áp lực về vẻ ngoài và tài chính. Những yếu tố này gây căng thẳng cho cả vợ và chồng có thể dẫn đến trầm cảm trong và sau khi sinh. Vì vậy bạn cần có kế hoạch, thời gian dự định có thai và một tâm lý thật vững vàng để có sự chuẩn bị tốt hơn cho thai kỳ.

1. Tìm hiểu về thai kỳ:

 

-  Giai đoạn phát triển của thai nhi: Hiểu rõ về các giai đoạn phát triển của thai nhi từ khi thụ thai đến khi chào đời sẽ giúp bạn hình dung rõ hơn về những thay đổi của cơ thể và chuẩn bị tinh thần cho những sự kiện sắp tới.

-  Triệu chứng phổ biến trong thai kỳ: Trang bị kiến thức về các triệu chứng phổ biến trong thai kỳ như ốm nghén, táo bón, đau lưng,... sẽ giúp bạn nhận biết và đối mặt với những khó chịu một cách bình tĩnh và tự tin hơn.

-  Thay đổi về cơ thể và tâm lý: Mang thai mang đến nhiều thay đổi về cả cơ thể và tâm lý của người phụ nữ. Hiểu rõ về những thay đổi này sẽ giúp bạn thích nghi tốt hơn và giảm bớt lo lắng.

2. Chuẩn bị cho việc sinh nở:

 

-  Tìm hiểu về các phương pháp sinh nở: Nghiên cứu về các phương pháp sinh nở khác nhau như sinh thường và sinh mổ, bao gồm ưu và nhược điểm của từng phương pháp. Lựa chọn phương pháp sinh phù hợp với mong muốn và điều kiện sức khỏe của bạn.

-  Tham gia các lớp học sinh nở: Tham gia các lớp học sinh nở sẽ giúp bạn trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho quá trình sinh nở, bao gồm cách thở, rặn đẻ, chăm sóc sau sinh,...

-  Chuẩn bị tâm lý: Sinh nở là một trải nghiệm đầy thử thách nhưng cũng vô cùng thiêng liêng. Chuẩn bị tinh thần cho quá trình sinh sẽ giúp bạn đối mặt với những khó khăn một cách bình tĩnh và tự tin hơn.

3. Chăm sóc em bé:

 

-  Học các kỹ năng chăm sóc cơ bản: Học cách cho con bú, thay tã, tắm bé,... là những kỹ năng vô cùng quan trọng mà bạn cần trang bị để chăm sóc tốt cho bé yêu.

-  Hiểu rõ các giai đoạn phát triển của trẻ sơ sinh: Mỗi giai đoạn phát triển của trẻ sơ sinh sẽ có những đặc điểm và nhu cầu riêng. Hiểu rõ về điều này sẽ giúp bạn đáp ứng tốt nhất nhu cầu của bé và hỗ trợ bé phát triển toàn diện.

-  Chuẩn bị đồ dùng cho bé: Chuẩn bị đầy đủ các vật dụng cần thiết cho bé như quần áo, bỉm, sữa, xe đẩy,... để đảm bảo bé được chăm sóc tốt nhất ngay sau khi chào đời.

4. Tham gia các lớp học tiền sản:

Các lớp học tiền sản cung cấp nhiều kiến thức bổ ích và hỗ trợ tinh thần cho mẹ bầu, bao gồm:

- Chăm sóc sức khỏe thai kỳ

- Dinh dưỡng cho mẹ bầu

- Vượt cạn và chăm sóc em bé

- Kỹ năng làm cha mẹ

- Chia sẻ kinh nghiệm từ các mẹ bầu khác

Ngoài ra , để chuẩn bị mang thai đón một thai kỳ khỏe mạnh, cả vợ và chồng nên kiểm tra sức khỏe sinh sản từ 3-5 tháng trước khi mang thai.

Người vợ nên:

- Tiêm chủng trước khi mang thai (đặc biệt là ngừa rubella vì rubella trong thai kỳ cực kỳ nguy hiểm)

- Xét nghiệm gen để sàng lọc các bệnh lý di truyền trước khi mang thai

- Kiểm tra tình trạng viêm nhiễm phụ khoa tránh gây ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ và thai nhi

- Đặc biệt là phụ nữ trên 35 tuổi nếu muốn mang thai (nhất là chưa mang thai lần nào) sẽ phải kiểm tra sức khỏe rất chi tiết do mang thai ở tuổi này thường gặp các vấn đề: Suy buồng trứng, sinh non, nguy cơ dị tật thai nhi, rau tiền đạo, tiền sản giật cao hơn.

Người chồng nên:

- Kiểm tra sức khỏe sinh sản, phát hiện các bệnh lý teo tinh hoàn, yếu sinh lý, tinh trùng yếu...

- Các bệnh lây qua đường tình dục nhất là những bệnh không thể chữa khỏi vô cùng nguy hiểm.

Việc chuẩn bị trước khi mang thai là rất quan trọng để đảm bảo bạn có một thai kỳ khỏe mạnh và hạnh phúc. Hãy kiểm tra sức khỏe, bổ sung dưỡng chất cần thiết, thay đổi lối sống lành mạnh và chuẩn bị tinh thần tốt nhất cho hành trình mang thai sắp tới.